Phân biệt hệ thống trường National University và Liberal Arts College?
Để lựa chọn được đúng trường phù hợp với tiềm năng và nguyện vọng của các em học sinh, việc phân biệt NU và LA trong hơn 3.000 trường đại học tại Mỹ là hết sức quan trọng đối với các vị phụ huynh. Học viện Anh ngữ IEE chúng tôi sẽ cùng với các vị phụ huynh phân biệt rõ hai khái niệm NU và LAC.
1. Phân biệt khái niệm University và College
Hai từ này theo như nghĩa tiếng Việt các bố mẹ rất có thể hiểu là khái niệm Đại học và Cao đẳng ở Việt Nam, nhưng đối với hệ thống trường tại Mỹ, khái niệm University và College sẽ được hiểu theo nghĩa khác nhau tùy vào ngữ cảnh. Học viện Anh ngữ IEE sẽ nêu một số cách dùng thường gặp ở Mỹ đối với hai các sử dụng của hai từ này như sau:
College có thể dùng để nói chung cho toàn bộ hệ thống giáo dục bậc tiếp theo của trung học phổ thông. Câu nói: “Do you go to college?” sẽ được hiểu là: “Bạn có theo học tại một trường đại học nào không?”, trong các trường hợp này thì university sẽ ít được sử dụng hơn là college. College cũng được sử dụng trong tên của hầu hết các trường Đại học thuộc hệ thống trường LAC & một số nhỏ các trường hệ thống NU cũng được gọi là College. Phần lớn các trường có chữ University trong tên là NU nhưng cũng có một số ít. Một số ít trường LAC có chữ University trong tên, ví dụ như Wesleyan University và Bucknell University.
Các trường con trong một NU lớn cũng sẽ được gọi là College. Ví dụ như sau: hai trường con của Purdue University (một trường NU) là College of Agriculture và College of Engineering, hoặc trường con chuyên đào tạo bậc đại học của Harvard University/ Yale University là Harvard College/ Yale College.
Các kí túc (residential college) của một trường đại học cũng được gọi là College, ví dụ như Berkeley College là một trong 12 kí túc của Yale College, trường phụ thuộc chuyên đào tạo bậc đại học của Yale University.
College chỉ có nghĩa là cao đẳng trong cụm Community College (nghĩa là Cao đẳng cộng đồng) chỉ dạy 2 năm kiến thức cơ bản sau khi học sinh tốt nghiệp cấp 3. Để có bằng Đại học, học sinh cần chuyển tiếp học 2 năm chuyên ngành tại các Đại học khác.
2. Phân biệt National University và Liberal Arts College
National University (viết tắt NU) |
Liberal Art College (viết tắt LAC) |
|
Quy mô | Quy mô lớn, các trường NU phần lớn đều có đầy đủ chương trình ở cả bậc Đại học, Thạc sĩ và Cao học bởi vậy quy mô của các trường NU là khá lớn, số lượng thường rơi vào 10.000-40.000 sinh viên. Do số lượng sinh viên lớn nên một lớp có thể có 100-200 học sinh, vì vậy giáo viên thường không biết mặt, biết tên học sinh trong lớp. | Quy mô nhỏ do các trường LACs chỉ có chương trình đại học, số lượng sinh viên vì đó cũng khiêm tốn hơn (dao động từ 1.500 - 3.000 người). Do số lượng sinh viên ít nên tỷ lệ sinh viên/giảng viên thấp, thời gian tương tác giữa giáo viên và học sinh cao. Học sinh dễ tạo quan hệ thân thiết đối với giáo viên hơn. Do vậy, dễ được giáo viên hướng dẫn hỗ trợ nghiên cứu, giới thiệu đi xin thực tập hơn |
Đặc điểm chung |
Các trường đại học quốc gia có thể là trường tư nhân hoặc trường công lập, hầu hết các NU công lập được quản lý bởi chính quyền tiểu bang, nên còn được gọi là đại học tiểu bang (State University). Số lượng NU chiếm đa số trong tổng số trường đại học tại Mỹ, quy mô về diện tích và số lượng sinh viên của các trường học này khá lớn. Một vài trường NU quy mô lớn, có lịch sử lâu đời thường nằm ở các thành phố lớn. Phần lớn nằm ở các thị trấn, thành phố nhỏ. |
Trong hệ thống các trường đại học tại Mỹ, các trường LAC thường được biết đến ít hơn các trường NU do số lượng học sinh ít và ít thực hiện nghiên cứu khoa học. Hầu như tất cả các LAC là trường tư nhân. Các LAC thường nằm ở ngoại ô các thành phố hoặc ở các thị trấn, vùng nông thôn. |
Hỗ trợ tài chính | Hầu hết các trường NU chỉ cung cấp merit-based scholarship (học bổng dựa trên kết quả học tập) mà không cung cấp need-based financial aid (hỗ trợ tài chính theo yêu cầu) cho học sinh quốc tế, trừ những trường NU tư nhân đứng đầu, vì phần lớn ngân sách của các trường đều được đầu tư vào hoạt động nghiên cứu ở trong trường. | Các trường LAC cung cấp cả meri-based scholarship và need-based financial aid cho học sinh quốc tế, và có quỹ hỗ trợ tài chính lớn hơn nhiều quỹ của các trường NU. |
Chương trình học | Chương trình học tại NU khá đa dạng, có khá nhiều ngành học đa dạng, phục vụ cho nhiều lĩnh vực khác nhau, nhiều phụ huynh chấp nhận cho con du học 100% để con có thể theo được các ngành học liên quan đến các nghề nghiệp cụ thể (như các ngành thiết kế thời trang…). Đặc biệt là có những ngôi trường còn được xây dựng để đào tạo chuyên về một lĩnh vực cụ thể, các ngành khoa học tự nhiên và khoa học kĩ thuật của các trường khối NU có chương trình học chuyên sâu, nâng cao (chương trình học thạc sỹ, tiến sỹ) đi cùng với nghiên cứu và thí nghiệm. |
Hầu hết các trường LAC không có chương trình giáo dục sau đại học. Ngành học tại bậc Đại học khá đa dạng, đặc biệt là các ngành Khoa học (Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội, Công nghệ thông tin) Các ngành kỹ thuật chuyên sâu (như kỹ thuật điện, kỹ thuật cơ khí,..) chỉ được dạy ở các trường LAC chuyên về kỹ thuật (VD: Harvey Mudd, Pomona College) Chương trình học kết hợp giữa dạy kiến thức và luyện tập kỹ năng mềm cho học sinh. |
Môi trường học tập |
Các trường NU tập trung nhiều nguồn lực vào nghiên cứu khoa học và giảng dạy bậc cao học. Giáo viên ở NU danh tiếng có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu và làm việc chuyên môn, nhưng thường sẽ tập trung vào nghiên cứu nhiều hơn giảng dạy. Việc giảng dạy thường được giao cho các học sinh đang học tiến sĩ của giáo sư đó thực hiện. Học sinh xuất sắc ở NU sẽ có cơ hội tham gia vào các dự án nghiên cứu cùng giáo sư của mình. Các học sinh ngoài top 5% sẽ khó được tương tác 1:1 với giáo sư. Các trường NU có cơ sở vật chất tốt, thư viện lớn, thiệt bị hiện đại, nhưng chủ yếu phù hợp với học sinh nghiên cứu bậc sau Đại học |
Do hầu hết các trường trong hệ thống LAC không có chương trình giáo dục sau đại học do vậy LAC tập trung nhiều nguồn lực vào việc giảng dạy bậc đại học. Quan hệ giữa giảng viên và sinh viên khá tốt, có sự gần gũi trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. Giáo viên tại LAC thường tham gia nghiên cứu và tư vấn cho các công ty song song với việc dạy học, nhưng họ dành nhiều thời gian cho việc giảng dạy hơn. Các trường LAC không có nhiều cơ sở vật chất cho việc nghiên cứu chuyên sâu/ cao học bằng các trường NU. |
Alumni | Khối lượng sinh viên mỗi khóa tại các NU khá lớn do quy mô đào tạo do thế Alumni của NU cũng khá lớn. Do quy mô khá lớn do vậy tinh thần gắn bó giữa các thế hệ sinh viên trong các trường NU thường không khăng khít như các trường LAC. Các trường NU hầu hết đều là trường đa giới |
Hầu hết các trường LAC là trường giáo dục đa giới nhưng có một số trường chỉ dành riêng cho nam hoặc cho nữ, theo thống kê thì hiện đang có 46 trường LAC dành cho nữ và 5 trường LAC dành cho nam. LAC có 1.000 – 5.000 sinh viên bậc đại học do vậy cộng đồng Alumni của các trường LAC khá có ý thức cộng đồng và tinh thần gắn bó với trường cao. |
Việc phân biệt hai hệ thống trường sẽ giúp các vị phụ huynh và các em định hướng phù hợp với mục đích của gia đình:
-
Tìm trường để hoàn thành chương trình bậc đại học
-
Tìm trường để có thể xin được học bổng, hỗ trợ tài chính từ các trường
-
Tìm trường phù hợp với điều kiện gia đình, khả năng chi trả tài chính của gia đình
-
Định vị lại khả năng của bản thân, tập trung luyện thi SAT, IELTS/Toefl để có bộ hồ sơ đẹp, dựa vào bộ hồ sơ các em có thể lựa chọn những nhóm trường vừa tầm và an toàn cho bản thân
3. Community College là gì?
Community College thường nhận sinh viên đầu vào, nhưng là cao đẳng cộng đồng (giống như loại cao đẳng nghề tại Việt Nam) sẽ chỉ đào tạo 2 năm và sinh viên ra trường chỉ có bằng đào tạo nghề. Sau khi tốt nghiệp CC, các bạn sinh viên có thể lựa chọn học chuyển tiếp lên Đại học tiếp 2 năm để lấy bằng cử nhân 4 năm nhưng các em đặc biệt lưu ý là các trường Đại học (cả NU và LAC) sẽ thường không cho học bổng hoặc cho rất ít (2-5000$/năm) đối với các trường hợp chuyển tiếp này.
Về học phí & hỗ trợ tài chính:
Về học phí & hỗ trợ tài chính:
Tiền học phí của cao đẳng cộng đồng khá rẻ (từ $12,000 đến $18,000)/năm). Có nhiều trung tâm du học hay tư vấn cho các em hiện đang có hồ sơ yếu (IELTS dưới 5.5, không có điểm thi SAT) như sau: Các em sẽ apply các trường CC vì học phí khá rẻ, độ cạnh tranh cũng không nhiều, sau đó sau khi tốt nghiệp CC, các em sinh viên sẽ học chuyển tiếp lên Đại học, cũng giống như Việt Nam, ở Mỹ thì việc học chuyển tiếp (liên thông) ở các trường Đại học sẽ không cần phải học lại các môn đã học ở CC từ đó mà có thể tiết kiệm được chi phí.
Tuy nhiên IEE không khuyến khích học sinh thực hiện biện pháp này. Học sinh có điểm IELTS dưới 5.5 thường không đủ khả năng nghe giảng, giao tiếp khi tới Mỹ, do đó các em sẽ rất dễ chán nản không tập trung vào việc học. Ngoài ra nếu các em học chuyển tiếp, do các trường Đại học cho ít học bổng, các em phải đóng tới 55-70,000$/năm, như vậy trung bình 1 năm gia đình các em phải mất ít nhất 35-45,000$ chi phí học tập, sinh hoạt tại Mỹ. Đây hoàn toàn không phải biện pháp giúp các em tiết kiệm chi phí hay thành công trong tương lai. Tốt nhất, các em hãy tập trung học tại Việt Nam, có thể gap year (ở lại Việt Nam 1 năm), trau dồi vốn Tiếng Anh của mình, chuẩn bị hồ sơ thật tốt để xin học bổng cao, nhập học Đại học.
Hỗ trợ tài chính: các CC hoàn toàn không có hỗ trợ tài chính cho tất cả các em học sinh (cả Mỹ và quốc tế) nhưng hệ thống các trường LAC tùy vào hồ sơ apply của các em đẹp hay không mà apply ngay từ năm đầu tiên thì có thể xin được học bổng khá cao từ hệ thống trường này.
https://iee.edu.vn/vi/bai-viet/chi-tiet/39-phan-biet-he-thong-truong-national-university-va-liberal-arts-college
LIÊN QUAN TỚI BÀI NÀY